چنانچه زن در مدت زندگی مشترک، کاری به غیر از آنچه قانون و شرع بر عهده او قرار داده است به دستور شوهرش انجام دهد، مستحق دستمزد است که نام این دستمزد، اجرت المثل است.
در مواقعی که مرد از دادگاه درخواست طلاق میکند، زن علاوه بر دریافت مهریه و برخی حقوق دیگر، میتواند اجرتالمثل ایام زوجیت خود را نیز طلب کند.
اموری نظیر کار در خانه، هزینه کردن درآمد زن در منزل، شیردادن به فرزند اگرچه در باور عمومی بخشی از وظایف زن تلقی میشود، اما از نظر قانونگذار چنین مواردی در زمره تکالیف زن نبوده و اگر زن با دستور شوهر این اقدامات را انجام داده باشد، در پایان زندگی مشترک مستحق اجرت آن خواهد بود.
اول: زن نباید قصد تبرع داشته باشد، چرا که اگر در انجام کارهای خانه داری از ابتدا قصد و نیت تبرع و به اصطلاح رایگان داشته باشد، نمی تواند اجرت المثل ایام زوجیت را بگیرد، که البته در این مرحله دریافت نحله مطرح می گردد.
دوم: درخواست طلاق نباید از سوی زن باشد و باید شوهر قصد طلاق داشته باشد. البته اگر تقاضای طلاق که از سوی زوج شده است ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار زوجه باشد، در این صورت نیز اجرت المثل تعلق نمی گیرد.
سوم: اگر زن در امور خانه داری شرط ضمن العقد داشته باشد، نوبت به اجرت المثل نمی رسد. یعنی اگر زن در شرایط ضمن عقد شرط کرده باشد که برای انجام کارهای منزل، مبلغی دریافت کند، دیگر لازم نیست برای مطالبه اجرت المثل اقدام نموده و حق خود را اثبات نماید.