از نظر عواقب برای صادر کننده چک برگشتی، چک به دو نوع چک حقوقی و چک کیفری تقسیم می‎شود:

چک کیفری به چک برگشتی گفته می‎شود که در صورت شکایت دارنده، می‎توان علاوه بر دریافت مبلغ چک، صادر کننده را به حبس محکوم نمود.

اما چک حقوقی به چک برگشتی گفته می‎شود که در صورت شکایت دارنده، مجازات حبس برای صادر کننده وجود ندارد و دادگاه می‎تواند فقط مبلغ چک را از صادر کننده دریافت کند؛ مگر آنکه با دفاعیات خوانده (صادرکننده) ثابت شود که به طور کلی طلبی وجود ندارد، یا آنکه چک بابت ربا صادر شده است، یا به هر دلیل دیگر دارنده چک (خواهان) استحقاقی ندارد.

وجه تمایز چک حقوقی و چک کیفری

در هر یک از موارد زیر، شکایت شاکی به دلیل حقوقی بودن چک، پيگرد كيفری نخواهد داشت:

1- در صورتی که چک دارای وعده باشد.

2- هرگاه چک بابت تضمین انجام تعهد یا تضمین انجام معامله‌ای صادر شده باشد(چک ضمانت).

3- هرگاه چک سفید امضا صادر شده باشد.

4- در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده است.

5- هرگاه وصول وجه چک منوط به تحقق شرطی شده باشد.

6- هرگاه ثابت شود چک بابت معاملات نامشروع یا ربا (بهره) صادر شده است.

7- هرگاه دارنده چک تا 6 ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نکند، یا ظرف 6 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت (یعنی برگشتی از بانک) شکایت نکند.

ضمانت اجرای چک کیفری

در دعوی کیفری، ضمانت اجرا و سرعت عمل بهتری وجود دارد و امکان رسیدن به وجه سریعتر است؛ چرا که اغلب اوقات صادرکننده به علت ترس از مجازات، خود مبادرت به پرداخت مبلغ چک می‌کند و معمولاً دارنده‌ی چک در زمان کوتاه‌تری می‌تواند طلب خود را وصول کند. ولی در دعوی حقوقی پس از قطعیت حکم (یعنی صدور رای در دادگاه بدوی و تجدیدنظر) و در صورت یافت نشدن اموال از صادر کننده چک حکم جلب وی صادر می‌گردد.

ضمانت اجرای چک حقوقی

اگر حکم دادگاه به نفع دارنده صادر شود، ابتدا بایستی اموال محکوم علیه بررسی گردد تا در صورتی که صادرکننده یا ظهرنویسان اموالی دارند، به نفع دارنده توقیف شود. در صورتی که اموالی یافت نشود، دارنده می تواند حکم جلب محکوم علیه را دریافت نماید؛ مشروط بر اینکه دارنده ظرف یک ماه از صدور اجراییه دادخواست اعسار ندهد. در صورتی که دادخواست اعسار بدهد جلب ایشان تا زمان صدور حکم به تعویق می افتد. در صورت صدور حکم اعسار، جلب محکوم علیه امکانپذیر نیست و بایستی مبلغ را به شکل اقساط پرداخت نماید و در غیر اینصورت می توان تا زمان پرداخت وجه یا صدور حکم اعسار، محکوم علیه را جلب نمود.

مؤسسه حقوقی همیاران دادخواهی کرمان با بهره گیری از وکلا، حقوق دانان و کارشناسان خبره، متعهد و با تجربه در زمینه های تخصصی گوناگون، آماده ارائه ی انواع خدمات حقوقی به شماست.

جهت دریافت مشاوره حقوقی لطفاً بر روی گزینه زیر کلیک نمایید.

درخواست مشاوره